روایتی از مراسم رونمایی از کتاب «شاهد عینی»

گفتگوهای وحید یامین پور با نقش آفرینان تاریخ انقلاب

آخر شب بود و من اتفاقی داشتم شبکه دو تلویزیون را تماشا می کردم، برنامه «کتاب باز» در دقایق آخرش، یک بخش پایانی داشت و آن هم اعلام «مراسم رونمایی از کتاب شاهد عینی» بود، تیزری کوتاه که می گفت قرار است بعدازظهر دوشنبه در کافه نخلستانِ اوج از این کتاب رونمایی شود. کتابی که شامل «مجموعه گفت‌وگوهایی با نقش‌آفرینان انقلاب اسلامی» است که به کوشش وحید یامین‌پور و محمدحسن روزی‌طلب تدوین شده است.

تصمیم گرفتم که به پاس زحمات این دو عزیز، در مراسم رونمایی شرکت کنم…

شناسنامه شش برگی روزی طلب!

ساعت حدود شش بعدازظهر است و مراسم با حضور مهمانان و مخاطبان برگزار می شود، ابتدا مجری از حسن روزی طلب می خواهد که پشت تریبون برود، روزی طلب از ضرورت «تاریخ نگاری انقلاب» و اهمیت «تاریخ شفاهی» می گوید، از چگونگی و زمان تدوین و نگارش این کتاب، از کتاب هایی که در همین دو سال اخیر تدوین کرده می گوید، می گوید؛ در این دو سال اخیر شش کتاب تهیه و تدوین کرده است، روزی طلب می گوید؛ به آن دوستی که گفته بود با شناسنامه حرف بزنید، هم می گویم، این شش کتاب هم برگ های شناسنامه ماست…

ادامه مطلب...

شماره چهارصد و چهل و پنجم از دوره جدید سینمارسانه با پرونده‌ای درباره اندیشه‌های سینمایی شهید آوینی و مطالب مفصلی پیرامون برنامه‌های نوروزی صداوسیما و مراسم اسکار هشتاد و چهارم منتشر شد.

این شماره از ماهنامه سینمارسانه با پرداختن به آراء و نظرات متفکر شهید، سید مرتضی آوینی، به تبیین دیدگاه‌ها و مسیرهای ناتمام وی در باب نظریه‌پردازی هنر دینی پرداخته است. این پرونده شامل بحث‌هایی پیرامون ماهیت تکنولوژی و سینما، پرسش‌هایی از اندیشه‌های سینمایی شهید آوینی، سینمای سورئالیستی دینی؟! (سینمای اسلامی از منظر شهید آوینی)، بخش معرفی کتاب و یک مصاحبه تحلیلی با دکتر وحید رامین‌پور در باب فرهنگ، تمدن و سینما می‌باشد.

گزارشگر: با این نگاه، باید دنبال هنرمندانی باشیم که مُلهَم از غیب باشند و نگاه دینی ولایی داشته باشند و در ساحت مؤمنانه و تقوا و… زندگی بکنند و با این‌ها پیش برویم. اتفاقی که به‌نظر من در این چند سال، نیفتاده است. آوینی در جایی می‌گوید که بعد از 11سال، مدیران انقلاب ‌اسلامی از خودشان می‌پرسند که چرا موفق نشده‌ایم. الان می‌شود بگوییم که بعد از 33‌سال، چرا موفق نشده‌ایم. حالا چه باید کرد؟ یکی از آن دلایل، نگاه به همان ماهیتی است که باعث می‌شود این اتفاق در ایران نیفتد. دلیل آن را هم باید از مخالفان پرسید. به‌نظر شما چه سفارش و مسیری را می‌توان برای آن‌هایی مشخص کرد که دوست دارند به ساحت رسانه، سینما، تلویزیون و هنری وارد شوند که در خدمت انقلاب و اسلام باشد؟

یامین‌پور: آن جمله‌ای را که در اول، عرض کردم؛ اینکه مدیران و مردم ما باید بدانند که زندگی در این وضعیت، زندگی استقرار‌یافته‌ای نیست و منتظر باشند که طرحی نو دراندازند! کسی‌ که این موقعیت را پذیرفته است و در غفلت و حجاب این وضعیت فرو رفته است، هیچ اراده‌ای برای تغییر ندارد و مدیران ما اغلب، در حجاب تکنوکراسی، فهم توسعه‌ای از مدیریتشان ندارند و حتی توسعه را به بدترین شکل آن می‌فهمند، یعنی توسعه‌ی کمّی از آن تلقی می‌کنند و اصلاً به طرحی نو، فکر نمی‌کنند. سال‌ها این تلقی، تلقی رسمی نظام جمهوری ‌اسلامی بوده است، یعنی رئیس‌جمهور این کشور، این‌گونه می‌اندیشید. سال‌ها این‌چنین بوده است و طبیعی است وقتی این‌‌گونه فکر شود، هیچ اراده‌ای برای تغییر نیست! نظام ارزش‌گذاری هم همینی است که هست. مهم‌ترین و البته بزنگاه تغییر، همین دانشگاه‌ها، دانشکده‌ها و سیستم‌های تعلیم و تربیت است.

سیاست‌گذاری اصلی نظام، پنج مرحله است؛ انقلاب اسلامی، حکومت اسلامی، نظام اسلامی، دولت اسلامی و تمدن اسلامی. رهبری می‌داند که در مسیر طولی این فرایند باید به ‌سمت تمدن اسلامی حرکت کند و اتفاقاً به این اقتضائات دائم تذکر می‌دهد. حتی ایشان بالاخره در سال1387، گفتند که از کلمه‌ی توسعه دیگر استفاده نکنیم. توسعه، اقتضائات خودش را دارد و از کلمه‌ی پیشرفت استفاده کنیم! یا جایی گفتند که اقتضائات مدرنیته، اجرای عدالت را دشوار می‌کند. ایشان به دشواری‌های مسیر واقفند. من مسیر را درواقع، رو به نقطه‌ای منفی یا زیر صفر نمی‌بینم، یعنی احساس می‌کنم که رشد کرده‌ایم، یعنی از دورانی که آوینی تحریم می‌شود، به دورانی می‌رسیم که آوینی تدریس می‌شود!

ادامه مطلب...

   

شماره چهارصد و چهل و پنجم از دوره جدید سینمارسانه با پرونده‌ای درباره اندیشه‌های سینمایی شهید آوینی و مطالب مفصلی پیرامون برنامه‌های نوروزی صداوسیما و مراسم اسکار هشتاد و چهارم منتشر شد.

این شماره از ماهنامه سینمارسانه با پرداختن به آراء و نظرات متفکر شهید، سید مرتضی آوینی، به تبیین دیدگاه‌ها و مسیرهای ناتمام وی در باب نظریه‌پردازی هنر دینی پرداخته است. این پرونده شامل بحث‌هایی پیرامون ماهیت تکنولوژی و سینما، پرسش‌هایی از اندیشه‌های سینمایی شهید آوینی، سینمای سورئالیستی دینی؟! (سینمای اسلامی از منظر شهید آوینی)، بخش معرفی کتاب و یک مصاحبه تحلیلی با دکتر وحید رامین‌پور در باب فرهنگ، تمدن و سینما می‌باشد.

گزارشگر: درواقع، باید مقابل آن تعریف‌های جدید و انگاره‌های دینی بایستیم؟ مثلاً باید با رویکرد اسلامی و نگرش اسلامی خودمان، درباره‌ی پیشرفت و توسعه و سینما و دیگر موضوعات وارداتی، نگاه و تعریفی جدید ارائه دهیم.

یامین‌پور:‌ بله، دقیقاً. درواقع، درباره‌ی ورزش قهرمانی هم همین نسبت را می‌دهیم و اجمالاً می‌گوییم سلامتی بدن است. یک‌سری چیزها را به اشتباه متوجه می‌شویم! این‌همه سفارش کرده‌اند که سلامتی بدن خود را حفظ کنید یا عقل سالم در بدن سالم است. هیچ عقل سلیمی هم مشکلی با این گزاره و این “باید” ندارد، اما یک‌دفعه اینجا به اشتباه تصور می‌کنیم که آنچه ورزش قهرمانی به‌ ارمغان می‌آورد، سلامتی است؛ درحالی‌که اگر برگردیم و تعریف دینی و سنتی را از سلامتی پیدا کنیم، آن‌وقت سیاست‌هایمان هم تغییر می‌کند. مثلاً به‌جای رشد ورزش قهرمانی، حوزه‌ی سرمایه‌گذاری‌هایمان را تغییر می‌دهیم و آن‌ را به‌سمت ورزش همگانی یا لااقل به‌سمت رشددادن حوزه‌های خاصی از ورزش سوق می‌دهیم، اما چرا در کشور ما ورزش قهرمانی آن‌چنان‌که در فرانسه و آمریکا هست، سیاست‌گذاری می‌شود؟ چرا مانند آنجا، در کشور ما فوتبال و ورزش‌هایی محبوب است که شأن هیجانی دارد؟ معلوم است که از همان خاستگاه می‌آید. چرا انتظار داریم در ایران همان کارکردی اتفاق بیفتد که فوتبال در آمریکا، انگلیس، آلمان، فرانسه و اسپانیا دارد. ما هم مثلاً مجموعه‌ای را ساخته‌ایم که به‌قول بعضی از استادان، اجمالاً به‌جای اینکه گلادیاتورها در زمین بیایند و یکدیگر را بِدَرند، یک‌سری فوتبالیست می‌آیند و همدیگر را می‌‌‌زنند و می‌کوبند! اتفاقاً در چنین ورزش‌هایی، وقتی صحنه‌هایی شبیه صحنه‌های بازی‌ گلادیاتور‌ها اتفاق می‌افتد، تماشاگران بیشتر هیجان‌زده می‌شوند و بیشتر در خاطرشان می‌ماند. مثل ماندگارترین تصویری که علاقمندان به فوتبال در چندین سال اخیر دارند؛ حمله‌ای که در فینال بازی‌های جام‌جهانی، زین‌الدین‌زیدان با سر خود می‌کوبد به بازیکن تیم ایتالیا. این همان خاستگاه و پیامد را منتقل می‌کند.

گزارشگر: آخرِ این موضوع چه می‌شود؟ الان سینمای اسلامی که نداریم و هیچ‌کس هم نمی‌تواند ادعا کند. تجربه‌هایی که تابه‌حال بوده، یک‌سری کارهای شکست‌خورده‌ای است که جز بارقه‌هایی از امید در بعضی از آن‌ها، بقیه‌اش چیزی نبوده که حتی بچه‌مؤمن‌ها و متدین‌ها بتوانند از آن دفاع کنند و بگویند که ذات سینما سرگرم‌کننده است. این حرکت به‌سمت نگاه اسلامی چطور باید باشد؟ شما مشکلات این راه و مسیری که طی شده است را چه می‌دانید؟

<** ادامه مطلب...

   

شماره چهارصد و چهل و پنجم از دوره جدید سینمارسانه با پرونده‌ای درباره اندیشه‌های سینمایی شهید آوینی و مطالب مفصلی پیرامون برنامه‌های نوروزی صداوسیما و مراسم اسکار هشتاد و چهارم منتشر شد.

این شماره از ماهنامه سینمارسانه با پرداختن به آراء و نظرات متفکر شهید، سید مرتضی آوینی، به تبیین دیدگاه‌ها و مسیرهای ناتمام وی در باب نظریه‌پردازی هنر دینی پرداخته است. این پرونده شامل بحث‌هایی پیرامون ماهیت تکنولوژی و سینما، پرسش‌هایی از اندیشه‌های سینمایی شهید آوینی، سینمای سورئالیستی دینی؟! (سینمای اسلامی از منظر شهید آوینی)، بخش معرفی کتاب و یک مصاحبه تحلیلی با دکتر وحید رامین‌پور در باب فرهنگ، تمدن و سینما می‌باشد.

 

تاملی بر ابزار بودن سینما، مشهور فراگیر

سیری در اندیشه های شهید آوینی در باب تکنولوژی، سینما و هنر

گزارشگر: سینما در منظر شهید آوینی ظرفی است که هر مظروفی را نمی‌پذیرد. درواقع، آوینی معتقد به ماهیت تکنولوژی و اینکه ابزار تکنولوژی در حقیقت، حامل فرهنگ و تمدن غرب و مدرنیته است، می‌باشد. بنابراین اگر طبق آنچه آوینی می‌گوید سینما را ابزاری جهت‌دار و دارای ماهیت بدانیم، برخلاف تصور اکثریت فضای سینمایی ماست. این نگاه را شما چطور تحلیل می‌کنید؟

یامین‌‌پور: این حرف درباره‌ی شئون مدرنیته، حکمی کلی است. همچنین در فلسفه‌ی تاریخ، آنچه می‌گویند که تمدن از نظر زمانی و تأثیر و تأثرات، متأخر از فرهنگ و تفکر است، حکمی کلی است، یعنی اول، شأن حیات و تفکر به بلورهای فرهنگی تبدیل می‌شود و این بلور‌های فرهنگی متجسد و در شئون تمدن، مجسم می‌شوند. آن‌وقت رابطه‌ای تعاملی بین تمدن و فرهنگ اتفاق می‌افتد، یعنی فرهنگ، تمدن را می‌سازد و تمدن متأخر از فرهنگ است. سپس، این تمدن است که به فرهنگ قوام می‌دهد.

«چرچیل» جمله‌ای معروف دارد که این انسان است که شهر را می‌سازد، سپس این شهر است که انسان را می‌سازد. منتها اجمالاً در ابتدا، آن شأن تمدنی از درون صندوقچه درنمی‌آید، یعنی وقتی به‌لحاظ سیاسی، یک‌دفعه، نگاهی مثل «پارلمانتاریزم»، اقتصاد سرمایه‌داری یا کاپیتالسیم متولد می‌شود، نبوغ فردی یک آدم نیست که خلاقیتی به خرج می‌دهد و روشی را برای مدیریت اقتصاد در جامعه پیدا می‌کند، بلکه این‌ها شئونی ا‌ست که به ‌مرور و در طی تاریخ، از سپهر و آسمان فرهنگ نازل می‌شود، یعنی اگر بگوییم سینما یا تکنولوژی نازل‌شده از فضای فرهنگی غرب است و بعد همان شاخص‌های فرهنگی را به ما می‌دهد، درباره‌ی اقتصاد و ساختارهای سیاسی و سیاست داخلی آن هم همین حرف را می‌زنیم. همچنین همین حرف را درباره‌ی امپریالیسم و شأن سیاست خارجی غرب هم می‌‌زنیم. سینما و تکنولوژی هم از این بحث خارج نیست. یعنی این بحث، حکم و قاعده‌ای کلی است؛ هم درباره‌ی ماهیت سینما و صنعت و تکنولوژی در خور فهم و اذعان است و هم درباره‌ی سایر شئون تمدنی.

البته در این‌باره قیل و قال و مجادله بسیار است. بعضی از جریان‌های فکری که خودِ شهید آوینی هم در مقالاتش، با آن‌ها درگیری جدّی فکری دارد و در ایران به‌عنوان روشنفکران سکولار شناخته می‌شوند؛ شهید آوینی و این نوع تفکر را به حرف‌های بدون منطق و بدون استدلال‌ متهم می‌کنند و اینکه تمدن، نوعی کلّ به‌هم‌پیوسته یا کلّ یکپارچه‌ای است که همه‌ی شئون آن با هم متولد می‌شود و با هم رشد کرده و با هم قوام پیدا می‌کنند را توهم تمدنی می‌دانند که واقعی نیست. این مسائل را باید از کمی پیش‌تر بررسی کنیم؛ مثل اینکه برخی‌ها تاریخ را خطی و برخی دیگر آن‌ را ادورای و دورانی می‌بینند.

«اسوالد اشپنگلر» کتاب‌ بسیار معروفی دارد با عنوان« انحطاط تمدن غرب» که در آن کسانی که تاریخ را خطی می‌بینند، مسخره می‌کند. می‌گوید بعضی‌ها تاریخ را مثل کِرم می‌بینند که با گذر روزگار بر طول آن اضافه می‌شود و مثلاً می‌گویند ماهیت تکنولوژی جدید چیزی نیست جز تطوریافته‌ی بیل و کلنگ قدیم.

ادامه مطلب...

درس‌گفتار «دغدغه های فرهنگی و رسانه ای در دوران پسااستعماری» که در ترم اخیر موسسه طلوع حق

اهمیت رشته ارتباطات بین الملل در کنار روابط بین الملل و ارتباطات

میدانید که در دایره علم ارتباطات، حوزه ارتباطات بین الملل وجود دارد، البته با تفاوتی که شما می‌دانید با روابط بین الملل دارد. یک بحثی در فضای دانشگاهی داریم که عموما با عبارت روابط بین‌الملل شناخته میشود یک علمی است که زیر شاخه علوم سیاسی و یا در واقع حقوق بین الملل که مطالعه روابط دیپماتیک بین دولت هاست. سیاستمداران ما، آنهایی که در حوزه سیاست خارجی کار میکنند، در واقع دارند در این شاخه از دانش مطالعه می کنند، راهکار سیاسی و یا act سیاسی از خودشان نشان میدهند، عموما مبتنی بر تجربه است و مبتنی بر پروتکل هایی که بین دول بر قرار است، یا در فضای بین الملل امضا میشود.
منتهی در کنار این ماinternational communication هم داریم، چیزی که احتمالا به آن ارتباطات بین الملل گفته می شود.
ارتباطات بین الملل از یک طرف منتهی است به حوزه ارتباطات، هر چیزی که شما الان از ارتباطات به ذهنتان متبادر میشود، از انواع اولیه اش که میشود حمل و نقل تا انواع متاخرش که میشود شبکه های اجتماعی مجازی. ما همه ی این دایره را ارتباطات میدانیم و وقتی میگوییم ارتباطات بین الملل داریم از شیوه های ارتباطی ای صحبت میکنیم که اثر گذاری های بین المللی و سیاسی در حوزه قدرت دارد.
این الان یک شاخه ای از دانش است که دپارتمان مخصوص به خودش را دارد اما در ایران هنوز دپارتمان مخصوصی پیدا نکرده. یعنی ما دپارتمان های ارتباطاتتمان جداست، دپارتمان روابط بین الملل مان جداست.

ادامه مطلب...