آیا امّت اسلامى از این منبع پرفیض بهره‏ ى شایسته را میبرد؟ پاسخ این سؤال، دردناک و تکان دهنده است.

امروز جهان اسلام دچار دردهاى مزمنى است. شاید مهمترین آنها این دردهاى دهگانه است : منازعات سیاسى و مذهبى، سست شدن رشته‏ هاى اخلاق و ایمان، عقب ‏ماندگى علمى و صنعتى، وابستگى سیاسى و اقتصادى، اسراف و اشرافیگرى و غرور درکنار فقر وگرسنگى و ذلّت، ضعیف شدن اعتماد به نفس وامید به آینده در سران، منزوى کردن دین و گسستن آن از سیاست و زندگى، بى‏ ابتکارى در آفرینش مفاهیم نو که قرآن منبع بیزوال آن است، تسلیم در برابر تهاجم فرهنگ تحمیلى غرب، و بالاخره : پایمال شدن عزّت ملت هاى مسلمان با ذلّت‏ پذیرى و طمع کارى برخى سران سیاسى.

این بیماری ها که برخى از برخى دیگر و همه در طول زمان‏اند در خیانت و بى ‏ارادگى و جهالت و استبداد عناصر داخلى یا از دشمنى و شیطنت و ظلم بیگانگان پدید آمده، بزرگترین ضربه‏ ها را بر امّت اسلامى وارد آورده است.

ناکامی هاى جهان اسلام، نتیجه‏ ى این بیماری ها و تنها راه خوشبختى و کامیابى، نجات از آن‏ها است.