سم الله خیر الاسماء

در حیرتم که چه نویسم ؟! روى سخنم با کیست ؟ با خفته است یا با بیدار؟ اگر با خفته است ، خفته را خفته کى کند بیدار؟ و اگر با بیدار است ، بیدار در کار خود است .و انگهى نویسنده چه نویسد که خود نامه سیاه و از دست خویش ، در فریاد است .

       پیرى و جوانى چو شب و روز بر آمد               ما شب شد و روز آمد و بیدار نگشتیم

چون از کشتزارها خود، بى خبرم آسوده مى چرم ، آه اگر از پس امروز بود فردایى ! ولیکن به قول شیخ اجل سعدى :

                گاه باشد که کودک نادان                       به غلط بر هدف زند تیرى

معرفت نفس ، طریق معرفت رب است ، که از سید انبیا و هم از سید اوصیا - صلوات الله علیهما - ماثور است : من عرف نفسه فقد عرف ربه ، هر کس در خویشتن بیندیشد و در خلقت خود تفکر و تامل کند، در یابد که : این شخص محیر العقول ، واجب بالغیر است ، بلکه خود و جمیع سلسله موجودات را محتاج به حقیقتى بیند که طرف و سر سلسله همه است و جز او ته همه ربط محض به اویند و چون معلول ، هر چه دارد، پرتوى از علت است ، تمام اشیا را مرایى جمال حق بیند. و چون معلول به علتش قائم است علت با معلول معیت دارد نه معیت مادى و اقتران صورى ، بلکه معیت قیومى که اضافه اشراقى علت به ما سواهاست .اى بنده خداى ! به خود آى و در حضور و مراقبت مى کوش ، ندانم کدام ذره بى مقدار در خواب غفلت است تا بنى آدم غافل باشد، اگر چه هیچ ذره اى بى مقدار نیست . سخنى چند در آداب سائر الى الله بیاوریم - که پا در کفش بزرگان کنیم و تشبه به آنان که من تشبه بقوم فهو منهم - آرزو بر جوانان عیب نیست !

 1-      قرآن که صورت کتیبه انسان کامل - اعنى (::مقصودم ) حقیقت محمدیه - است ، به اندازه اى که از ان بهره برده اى ، به حقیقت خاتم (ص ) تقرب یافته اى ، اقرا و ارقه (بخوان و بالارو)

2-      اى عبادالرحمن ! تا سوره فرقان از عباد الرحمن الذین یمشون على الارض تا آخر سوره ، هر یک دستور العملى کاملى است .

3-      همان طور که فضول طعام ، ممیت قلب است ، فضول کلام نیز از قلب قاسى بر خیزد

4-    العزله سلامت در عزلت است . با خلق باش و نباش

5-        ذکر الله تعالى فى کل حال قلبا و لسانا

6-      اقتصاد یعنى میانه روى در مطلق امور حتى در عبادت

7-      مطلب در دو کلمه است : تعظیم امر خالق ، و شفقت با خلق . فرزانه آن

       که خواهد تعظیم امر خالق                  دیگر که باز دارد از خلق شر و شورش

8-     باید انسان یک مقدار زیاده بر معمول تقلیل غذا و استراحت بکند تا جنبه حیوانیت کمتر، و روحانیت قوت بگیرد، و میزان آنها را هم چنین فرمود: که انسان اولا روز و شب زیاده از دو مرتبه غذا بخورد حتى تنقل مابین الغذائین نکند. ثانیا هر وقت غذا مى خورد باید مثلا یک ساعت بعد از گرسنگى بخورد، و آن قدر بخورد که تمام سبز نشود، این در کم غذا. و اما کیفش باید غیر از آداب معروفه ، گوشت زیاد نخورد، به این معنى که شب و روز هر دو نخورد، و در هر هفته دو سه دفعه هر دو را یعنى هم روز و هم شب را ترک کند، و یکى هم اگر بتواند للتکلیف نخورد، و لامحاله آجیل خور نباشد و اگر احیانا وقتى نفسش زیاد مطالبه آجیل کرد استخاره کند. و اگر بتواند روزه هاى سه روزه هر ماه را ترک نکند. و اما تقلیل خواب مى فرمودند شبانه روز شش ساعت بخوابد. و البته در حفظ لسان و مجانبت اهل غفلت اهتمام زیاد نماید. اینها در تقلیل حیوانیت کفایت مى کند. و اما تقویت روحانیت : اولا دائما باید هم و حزن قلبى به جهت عدم وصول به مطلوب داشته باشد. ثانیا تا مى تواند ذکر و فکر را ترک نکند که این دو جناح سیر آسمان معرفت است . در ذکر عمده سفارش اذکار صبح و شام اهم آنها که در اخبار وارد شده . و اهم تعقیبات صلوات و عمده تر ذکر وقت خواب که در اخبار ماءثور است ، لاسیما متطهرا در حال ذکر به خواب رود. و شب خیزى مى فرمودند زمستان ها سه ساعت ، تابستان ها یک ساعت و نیم . و مى فرمودند که در سجده ذکر یونسیه یعنى در مداومت آن که شبانه روزى ترک نشود، هر چه زیادتر توانست کردن اثرش زیادتر، اقل اقل آن چهارصد مرتبه است خیلى اثرها دیده ام . بنده خود هم تجربه کرده ام چند نفر هم مدعى تجربه اند. یکى هم قرآن که خوانده مى شود به قصد هدیه حضرت ختمى مرتبت صلوات الله علیه و آله خوانده شود.