زنده نگه داشتن یاد سالار و سرور آزادگان جهان حضرت امام حسین(ع) از سنت های مسلمانان، ایرانیان و حتی آزادگان سراسر جهان است. کوچه و خیابان های امروز و فردای کشورمان را بوی و عطر محرم و پارچه های سیاه عزاداری گرفته است. عشق به امام حسین(ع) و یاورانش در دل هر پیر و جوان و زن و مردی نهفته است و هر فردی به وسع خود می کوشد تا بتواند با برپایی مراسم عزاداری و روضه خوانی یاد آن امام شهید و غریب را زنده نگه دارد.
آنچه در ادامه می خوانید سخنان رهبر کبیر انقلاب اسلامی ایران حضرت امام خمینی(ره) است.
روضه نخوانید!
دست اهل منبر را، دست علما را بستند و نگذاشتند که اینها تبلیغات خودشان را بکنند؛ و آنها تبلیغات را از آن طرف شروع کردند، و ما را به عقب راندند و تمام مخازن ما را به چپاول بردند. در زمان محمدرضا هم به همین معنا، منتها با فرم دیگر، به فرم دیگر، نه با آنطور سرنیزه، به یک جور دیگر، این طایفه را مى‏خواستند کنار بگذارند. حالا هم همان ها [هستند] منتها جوان هاى ما را بازى مى‏دهند. همان مساله است. همان مساله زمان رضاخان است که مجالس را او قدغن کرد. حالا یک دسته‏اى آمده‏اند مى گویند که نه، دیگر روضه نخوانید! نمى‏فهمند اینها که روضه یعنى چه. اینها ماهیت این عزادارى را نمى‏دانند چیست. نمى‌‏دانند که این نهضت امام حسین آمده تا اینجا، تا این نهضت را درست کرده (1).
ملت گریه سیاسی هستیم
انقلاب کردیم که شعائر اسلام را زنده کنیم، نه انقلاب کردیم که شعایر اسلام را بمیرانیم. زنده نگه داشتن عاشورا یک مساله بسیار مهم سیاسى- عبادى است. عزادارى کردن براى شهیدى که همه چیز را در راه اسلام داد [ه‏]، یک مساله سیاسى است؛ یک مساله‏اى است که در پیشبرد انقلاب اثر بسزا دارد.
ما از این اجتماعات استفاده مى‏کنیم. ما از آن «اللَّه اکبر» ها، ملت ما از آن «اللَّه اکبر» ها استفاده کرد. آن «اللَّه اکبر» ها را باید حفظ بکنیم. این مظاهر و شعائر و امورى که در اسلام در آن سفارش شده باید فکر کنید که اینها یک مساله سطحى نبوده است که مى‏خواستند جمع بشوند و گریه کنند، خیر .ما ملت گریه سیاسى هستیم، ما ملتى هستیم که با همین اشکها سیل جریان مى‏دهیم و خرد مى‏کنیم سدهایى را که در مقابل اسلام ایستاده است (2).
باید قدری تصفیه شود
محرّم و صفر است که اسلام را نگه داشته است. فداکارى سید الشهدا- سلام اللَّه علیه- است که اسلام را براى ما زنده نگه داشته است؛ زنده نگه داشتن عاشورا با همان وضع سنتى خودش از طرف روحانیون، از طرف خطبا، با همان وضع سابق و از طرف توده‏هاى مردم با همان ترتیب سابق که دستجات معظم و منظم، دستجات ‏عزادارى به عنوان عزادارى راه مى‏افتاد. باید بدانید که اگر بخواهید نهضت شما محفوظ بماند، باید این سنتها را حفظ کنید. البته اگر یک چیزهاى ناروایى بوده است سابق و دست اشخاص بى‏اطلاع از مسایل اسلام بوده، آنها باید یک قدرى تصفیه بشود، لکن عزادارى به همان قوّت خودش باید باقى بماند و گویندگان پس از اینکه مسایل روز را گفتند، روضه را همان‏طور که سابق مى‏خواندند و مرثیه را همان‏طور که سابق مى‏خواندند، بخوانند و مردم را مهیا کنند براى فداکارى (3).
حتى یک قطره اشک
آن مطلبى را که راجع به آقایان خطبا عرض مى‏کنم این است که عمق این کارى را که شما دارید و عمق ارزش مجلسهاى عزادارى، کم معلوم شده است و شاید پیش بعضى هیچ معلوم نشده است. اینکه در روایات ما براى یک قطره اشک براى مظلوم کربلا آنقدر ارزش قائلند، حتى براى تباکى- به صورت گریه درآمدن- ارزش قائلند، نه از باب این است که سید مظلومان احتیاج به این کار دارد و نه آن است که فقط براى ثواب بردن شما و مستمعین شما باشد. گرچه همه ثوابها هست، لکن چرا این ثواب براى این مجالس عزا آنقدر عظیم قرار داده شده است، و چرا خداوند تبارک و تعالى براى اشک و حتى یک قطره اشک و حتى تباکى آنقدر ثواب داده است؟ کم کم مساله از دید سیاسى‏اش معلوم مى‏شود و ان شاء اللَّه بعدها بیشتر معلوم مى‏شود. اینکه براى عزادارى، براى مجالس عزا، براى نوحه خوانى، براى اینها، اینهمه ثواب داده شده است، علاوه بر آن امور عبادیش و روحانیش، یک مساله مهم سیاسى در کار بوده است. آن روزى که این روایات صادر شده است، روزى بوده است که این فرقه ناجیه مبتلا بودند به حکومت اموى و بیشتر عباسى و یک جمعیت بسیار کمى، یک اقلیت کمى در مقابل قدرتهاى بزرگ در آن وقت، براى سازمان دادن به فعالیت سیاسى این اقلیت، یک راهى درست کردند که این راه، خودش سازمانده است و آن، نقل از منابع وحى [است‏] به اینکه براى این مجالس اینقدر عظمت است و براى این اشکها آنقدر در دور و برِ این اشکها و عزاداریها، شیعیان با اقلیت آنوقت اجتماع مى‏کردند و شاید بسیارى از آنها هم نمى‏دانستند مطلب چه هست، ولى مطلب، سازماندهى به یک گروه اقلیت در مقابل آن اکثریتها [بود]. و در طول تاریخ، این مجالس عزا که یک سازماندهى سرتاسرى [در] کشورها است، کشورهاى اسلامى است و در ایران که مهد تشیع و اسلام و شیعه است، در مقابل حکومتهایى که پیش مى‏آمدند و بناى بر این داشتند که اساس اسلام را از بین ببرند، اساس روحانیت را از بین ببرند، آن چیزى که در مقابل آنها، آنها را مى‏ترساند، این مجالس عزا و این دستجات بود (4).
ملت حماسه
هیچ قدرتى نمى‏تواند این ملتى که از همه جوانب به او هجوم شده است و از همه قدرتهاى بزرگ براى او توطئه چیده‏اند، این توطئه‏ها را خنثى کند، الّا همین مجالس عزا. در این مجالس عزا و سوگوارى و نوحه سرایى براى سید مظلومان و اظهار مظلومیت؛ یک کسى که براى خدا و براى رضاى او جان خودش و دوستان و اولاد خودش را فدا کرده است، اینطور ساخته جوانانى را که مى‏روند در جبهه‏ها و شهادت را مى‏خواهند و افتخار به شهادت مى‏کنند و اگر شهادت نصیبشان نشود متأثر مى‏شوند و آنطور مادران را مى‏سازد که جوانهاى خودشان را از دست مى‏دهند و باز مى‏گویند باز هم یکى دو تا داریم. این مجالس عزاى سیدالشهداست و مجالس دعا و دعاى کمیل و سایر ادعیه است که مى‏سازد این جمعیت را اینطور، و اساس را اسلام از اول بنا کرده است به طورى که با همین ایده و با همین برنامه به پیش برود. و چنانچه، واقعاً بفهمند و بفهمانند که مساله چه هست و این عزادارى براى چه هست و این گریه براى چه اینقدر ارج پیدا کرده و اجر پیش خدا دارد، آن وقت ما را «ملت گریه» نمى‏گویند، ما را «ملت حماسه» مى‏خوانند. اگر بفهمند آنها که حضرت سجاد- سلام اللَّه علیه- که همه چیزش را در کربلا از دست داد و در یک حکومتى بود که قدرت بر همه چیز داشت، این‏ ادعیه‏اى که از او باقى مانده است، چه کرده است و چطور مى‏تواند تجهیز بکند، به ما نمى‏گفتند که ادعیه براى چیست؟ (5).
بعد سیاسی عزاداری
ملت ما قدر این مجالس را بدانند، مجالسى است که زنده نگه مى‏دارد ملتها را. در ایام عاشورا زیاد و زیادتر و در سایر ایام هم غیر این ایام متبرکه، هفته‏ها هست و جنبشهاى این طورى هست. اگر بُعد سیاسى اینها را اینها بفهمند، همان غربزده‏ها هم مجلس بپا مى‏کنند و عزادارى مى‏کنند، چنانچه ملت را بخواهند و کشور خودشان را بخواهند. من امیدوارم که هرچه بیشتر و هرچه بهتر این مجالس بر پا باشد. و از خطباى بزرگ تا آن نوحه خوان در این تأثیر دارد. آن که ایستاده پاى منبر چند شعر مى‏گوید و چند شعر مى‏خواند با آن که در منبر است و خطیب است، اینها هر دو در این مسئله تأثیر دارند؛ تأثیر طبیعى دارند(6).
غفلت نکنید
از مراسم عزادارى ائمه اطهار و بویژه سید مظلومان و سرور شهیدان، حضرت ابى عبداللَّه الحسین- صلوات وافر الهى و انبیا و ملائکة اللَّه و صلحا بر روح بزرگ حماسى او باد- هیچ گاه غفلت نکنند. و بدانند آنچه دستور ائمه- علیهم السلام- براى بزرگداشت این حماسه تاریخى اسلام است و آنچه لعن و نفرین بر ستمگران آل بیت است، تمام فریاد قهرمانانه ملت ها است بر سردمداران ستم پیشه در طول تاریخ الى الابد. و مى‏دانید که لعن و نفرین و فریاد از بیداد بنى امیه- لعنة اللَّه علیهم- با آنکه آنان منقرض و به جهنم رهسپار شده‏اند، فریاد بر سر ستمگران جهان و زنده نگهداشتن این فریاد ستم شکن است.
و لازم است در نوحه‏ها و اشعار مرثیه و اشعار ثناى از ائمه حق- علیهم سلام اللَّه- به‏طور کوبنده فجایع و ستمگریهاى ستمگران هر عصر و مصر یادآورى شود(7).
پی نوشت :
1- صحیفه امام، ج‏10، ص: 315
2- صحیفه امام، ج‏13، ص: 327
3- صحیفه امام، ج‏15، ص: 331
4- صحیفه امام، ج‏16، ص: 343
5- صحیفه امام، ج‏16، ص: 346
6- صحیفه امام، ج‏16، ص: 347
7- صحیفه امام، ج‏17، ص: 58
8- صحیفه امام، ج‏21، ص: 400