فاطمه رجبی در دانشگاه خواجه‌نصیرالدین طوسی:
جایگاه زن در جامعه اسلامی ابزارگونه نیست
نباید برای غلبه بر رقیب، چارچوب‌ها را بشکنیم

فاطمه رجبی جایگاه و نقش زن در خانواده و اجتماع را جایگاهی فرهنگی و فرهنگ‌ساز دانست و گفت: زن زمانی می‌تواند به طور متعالی فرهنگ‌سازی کند که شخصیت مستقل، اندیشه‌ی پویا وبدون وابستگی به ابزارسازان داشته باشد.

 وی که در مراسمی با موضوع «زن در جامعه اسلامی» در دانشگاه خواجه‌نصیرالدین طوسی سخنرانی می‌کرد، به جایگاه زن در زمان پیش از میلاد مسیح در غرب و بخش‌هایی از تاریخ ویلدورانت اشاره کرد و سپس ادامه داد: لیبرالیسم موج‌های مختلفی داشت ودر موج اولیه‌ی آن،‌ حقوق سیاسی برای زنان قائل نشده بود و زن یک موجود درجه دوم محسوب می‌شد.

رجبی اضافه کرد: به تدریج که سیاست به دست آراء سپرده شد، فمینیسم به وجود آمد، اگر خوشبینانه نگاه کنیم فمینیسم جریانی برای احقاق حقوق زنان بود ولی اگر از دید واقع‌بینانه نگاه کنیم، فمینیسم یک ایدئولوژی سرمایه‌سالارانه‌ای است که با اهداف اقتصادی و بر اساس اصالت سود شکل گرفت و پشت سر جریان فمینیسم، مردان سرمایه‌داری بودند که برای رسیدن به سود بیشتر، زنان را از خانه بیرون کشیدند. بدین ترتیب زنان را به عنوان نیروی کار ارزان قیمت وارد صحنه اجتماع کردند و زنان و کودکان دو قشر نیروی کار ارزان قیمت بودند.

وی با بیان اینکه به مرور با موج‌های دوم و سوم لیبرالیسم، فمینیسم هم پیش رفت، ابراز عقیده کرد: در جهان ما و متاسفانه در کشور ما به مرور که از مبانی اسلام فاصله گرفتیم و مساله توسعه مطرح شد و در هشت سال اصلاحات که غربی‌تر شدیم، نگاه ابزاری به زن بیشتر در جامعه ما رواج پیدا کرد.

وی با بیان این که نگاه ابزاری و شی‌گرا به زن در جامعه رایج است و اصلاح‌طلب و اصول‌گرا نمی‌شناسد، گفت: در همین مجلس هفتم دیدیم که زنان اصول‌گرا شعاری مبنی بر ارتقاء جایگاه زن سر می‌دادند و مثلا گفته می‌شد باید زنان به کابینه دولت راه پیدا کنند. این‌ها برای زنان جامعه چه نفعی دارد؟

رجبی خاطرنشان کرد: در جوامع اسلامی وقتی که تفکر سرمایه‌داری در حاکمیت به وجود می‌آید، مساله فمینیسم رشد می‌کند و متاسفانه مهم‌ترین چیزی که در این مکتب دنبال می‌شود و در پشت پرده آن مردان قرار دارند، مساله حجاب و حدود شرعی است.

وی با اشاره به جایگاه زن در جامعه اسلامی اظهار کرد: زن در اسلام الگوهایی مانند حضرت زینب دارد؛ آیا محدودیتی برای حضور این الگوها در صحنه‌های اجتماع وجود داشته است؟ در صحنه‌هایی که حضرت زهرا یا حضرت زینب وارد شدند، مردان هم توان وارد شدن را نداشتند و این صحنه‌ها همان صحنه‌های فرهنگ‌سازی بود و نظام‌نامه‌ی سیاسی تدوین می‌کردند.

وی به جامعه اسلامی پس از انقلاب اشاره کرد و گفت: زنان حتی پیش از انقلاب در عرصه‌های مختلف سرنوشت‌ساز حضور داشتند و حضرت امام(ره) هم موانع حضور زنان را برداشتند و آن‌ها به همه عرصه‌ها اعم از نظامی، سیاسی و علمی وارد شدند.

رجبی در ادامه خطاب به اصولگرایان گفت: ما برای رای آوردن به هر شکل، نباید به فریب مردم بپردازیم و برای غلبه بر رقیب چارچوب‌ها را نباید بشکنیم؛ چرا که اگر این کار را بکنیم دیگر فرقی بین اصولگرا و اصلاح‌طلب نیست.

وی با بیان اینکه زنان با درکی که دارند خیلی بهتر جایگاه خود را درک می‌کنند، از ایجاد تغییر در ظرفیت‌های دختران و پسران برای ورود به دانشگاه انتقاد کرد و گفت: دانشگاه جایی است که هر کس شایسته آن باشد باید به آن وارد شود؛ چرا باید ظرفیت خانم‌ها یا آقایان را بالا یا پایین ببریم؟ سوال من این است که اگر برای تحصیل‌کرد‌گان بازار کار نداریم اصلا چرا باید ظرفیت‌ها را بالا ببریم؟ زنان در جامعه اسلامی در صحنه‌های مختلف دارای جایگاه هستند.

رجبی درباره زمینه‌های کاری زنان، با بیان این سوال که آیا ضرورت اشتغال باید مطرح باشد یا اشتغال ضروری؟ اظهار کرد: در جامعه اسلامی ضرورت اشتغال، زنان را به عرصه‌های کاری می‌کشاند پس ضرورت اشتغال مهم است نه اشتغال ضروری. برخی جایگاه‌ها وجود دارد که شان زن نیست؛ مثلا نشان می‌دهند که زنی راننده اتوبوس یا تریلی شده است؛ این که کسی توان این کار را دارد و بر اساس نیاز این کار را انجام می‌دهد یک بحث است ولی اینکه تبلیغ کنیم که زنان از مردان جا نمانده‌اند و حتی راننده تریلی هم شده‌اند، مساله دیگری است.

وی همچنین به سال روز ولادت حضرت زینب و روز پرستار اشاره کرد و با بیان اینکه فرهنگ‌سازی، دگرگون‌سازی می‌کند، افزود: حضرت زینب نه در شخصیت علمی، قهرمان‌پروری و بیدادگری بلکه به عنوان یک پرستار مطرح است و این یک افتخار است. جایگاه زن در جامعه اسلامی مثل مردان و با حفظ حریم و حدود است. جایگاه زن در جامعه اسلامی ابزارگونه نیست و ابزار تبلیغاتی و ابزار غرب نیست و باید ضرورت‌های جایگاه خود را درک کند.

وی افزود: اشکال کسانی که برای ما فرهنگ‌سازی می‌کنند این است که به اسطوره‌ها، جنسیتی نگاه می‌کنند و مثلا حضرت زینب را به عنوان الگوی زنان و حضرت علی را به عنوان الگوی مردان مطرح می‌کنند در حالی که اگر ما به ابعاد وجودی این افراد نگاه کنیم می‌بینیم که کارآمدی رفتار و وجود آن‌ها برای همه نسل‌ها و نگرش‌ها قابل استفاده است.

رجبی در پایان سخنرانی خود، به پرسش‌های حاضرین پاسخ داد و درباره پرسشی مربوط به مساله ازدواج موقت گفت: فمینیسم، ظلم زنانه را حتی نسبت به زنان نه تنها ترویج بلکه حاکم می‌کند و دست‌های پشت پرده برای گسترش فساد زنانه، فمینیسم را دنبال می‌کند. من نه در مقام فقهی هستم و نه در مقام یک کارشناس مسائل خانواده. در بحث تعدد زوج‌ها چه به طورموقت و یا دائم، هر دو زن، سه یا چهار زن، همه از یک جنس هستند و از نظر شرعی برای زنی که نتوانسته مردی را به آسانی برای زندگی پیدا کند حقی وجود دارد.

وی در پاسخ به این سوال که چرا شما به خانه‌داری علاقمند هستید؟ اظهار کرد: خانه‌داری را با تمام وجود دوست دارم. دوستی گفت منظور از خانه‌داری، خانه‌کاری نیست و این حرف بسیار قشنگی بود. خانه‌داری، مدیریت شخصیتی، فکری و تدبیری زن است. خانه‌داری یعنی حضور معنوی زن در خانه و من این کار را خیلی دوست دارم. هیچ گاه این طور نگاه نکردم که اگر زن شغل نداشته باشد، جایگاهی هم ندارد.

وی در برابر سوالی درباره مساله کشف حجاب در زمان رضاخان و نیز پوشش امروزی برخی از زنان و دختران پاسخ داد: خیلی از این‌ افراد اراده ندارند و از نظر شعور و درک نباید آن‌ها را حساب کنیم و بر روی شعور انسانی آن‌ها باید فکر کنیم. زنانی در زمان رضاخان بودند که با کشف حجاب موافق بودند ولی اینها موارد نادری بود. مساله بی‌حجابی امروز هم دو جنبه دارد؛ اول زنانی هستند که ارزش وجودی خود را در همین رفتار ظاهری می‌دانند که البته نباید این تصور از زن را در محافل علمی و دانشگاهی بینیم. دومین نکته؛ نگاه‌های مردانه است اگر زنی که می‌خواهد به او نگاه و توجه شود، خریداری نداشته باشد آیا باز هم با همان ظاهر بیرون خواهد آمد؟

در ادامه این نشست رجبی در پاسخ به این پرسش که آیا با دستور آقای احمدی‌نژاد مبنی بر فراهم‌کردن امکان حضور زنان در استادیوم‌ها موافق هستید؟ گفت: خیر، این کار ضرورتی ندارد. برخی کارها باید ضرورتی داشته باشد تا دستوری درباره آن داده شود. مساله شرعی این قضیه را هم نه من می‌توانم مشخص کنم و نه آقای احمدی‌نژاد. نکته‌ی دیگر، معضلات اجتماعی این موضوع است. من به این دلایل که این کار ضرورتی ندارد، مشکل شرعی دارد و معضلات اجتماعی به وجود می‌آورد با این قضیه مخالفم