یکی از سوالات اساسی در انتخابات که در سالهای اخیر اذهان بخشی از توده‌های دلسوز جامعه را مشغول به خود کرده این است که در فضای رقابتهای انتخاباتی، در صورتی که تکثر گزینه های کاندیداهای صالح موجب نوعی رقابت درون گروهی و زمینه سازی برای به قدرت رسیدن گزینه ای باشد که از نگاه ما از صلاحیت لازم برای تصدی آن سمت برخوردار نیست چه باید کرد، در حالی که هیچ یک از داوطلبان صالح نیز حاضر به کناره گیری از صحنه رقابت نباشند؟!
در پاسخ به این سوال بود که راهکار "رای به صالح مقبول" توسط جمعی از نخبگان اصولگرا پیشنهاد گردید. مبتنی بر این نظر از آنجا که تفرق آراء در انتخاب گزینه اصلح موجب خواهد شد تا آراء تقسیم شده و از سطح آراء جریان اصول گرا کاسته شود و این در حالی است که جریان رقیب با وحدت آراء بر حول گزینه ای که از نگاه اصولگرایان غیرصالح است وارد میدان شده و می‌تواند رای بیشتری را کسب نماید، در این صورت است که اصولگرایان باید از گزینه اصلحی که از بیشترین مقبولیت برخوردار نیست صرف نظر کرده و به گزینه صالحی رضایت دهند که خواهد توانست بیشترین آراء را به خود اختصاص دهد. در این صورت صالح مقبولی برگزیده خواهد شد که هرچند از نگاه همه اصولگرایان اصلح نیست، ولی مانع پیروزی غیرصالحی شده است که در صورت به قدرت رسیدن به نفع نظام اسلامی نخواهد بود. مکانیزم رسیدن به مقبولیت نیز مشخص است، یا از طریق نظرسنجی می‌توان مقبولیت افراد را بررسی نمود و یا از طریق اجماع گروههای سیاسی بر فرد و لیستی واحد و پایبندی همه هواداران جریان اصولگرا به آن لیست، صالح یا صالحین مقبول مشخص خواهند شد.
این نظر البته منتقدینی نیز دارد که اشکالات زیر را بر آن وارد می‌دانند:
1- در متون دینی حجت شرعی قابل قبولی برای این دیدگاه نمی‌توان یافت.
2- در کلام و بیانات حضرت امام خمینی(ره) و رهبر معظم انقلاب اسلامی همواره بر انتخاب اصلح تاکید مستمر شده و هیچ‌جا سخن از صالح مقبول به میان نیامده است.
3- نگاه اینچنینی به مکانیزم گزینش نماینده موجب شکل گیری مجلسی ضعیف و ناکارآمد خواهد شد.
4- این راهکار می‌تواند مورد سوء استفاده فرصت طلبانه گروههای سیاسی قرار گرفته و مانع شایسته سالاری و چرخش نخبگان گردد.
در مقابل، مدافعین این نظر تاکید دارند که می‌پذیرند که مکانیزم اصلی انتخابات در نظام اسلامی، رای به گزینه اصلح است، و این راهکار اعتبار ثانوی داشته و تنها در شرایط اضطرار و امکان رای آوردن گزینه‌ای ناصالح ارجحیت می‌یابد، اما این بدان معنا نیست که با ساده انگاری و به ظاهر آرمانگرایی و بدون درک شرایط سیاسی موجود در انتخابات، دست به انتخابی بزنیم که نتیجه آن سپردن امور به گزینه رقیبی باشد که با آرمانهای اصولگرایی فاصله بسیار دارد.
به هر حال دقت در استدلال هر دو نظر می‌تواند راهنمای ما در مواجه با انتخابات پیش رو باشد. ضمن آنکه نظر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی در پاسخ به سوال زیر می‌تواند راهنمای ما در این مساله باشد از ایشان سوال شده است: «اگر فرد اصلح در انتخابات احتمال رأی آوردنش کم باشد آیا می‌توان برای دفع فرد بدتر، به فرد بد رای داد؟ آیا حجت شرعی خواهیم داشت در نزد خدا؟ (البته منظور از فرد بد، فردیست که اصلح نیست و شانس رقابت با فرد بدتر را دارد)» که معظم له می فرمایند: «در صورتی که بدتر بسیار خطرناک باشد و بد این خطرات را ندارد و رأی نیاوردن اصلح تقریبا مورد اطمینان باشد آنچه نوشته اید مانعی ندارد.»
نوشته شده توسط :مهدی سعیدی::نظرات دیگران [ نظر]