قبل از آنکه مشخص گردد اولین حماسه سال حماسه سیاسی و حماسه اقتصادی چه بود پای درس شهید مطهری نشسته و معنای حماسه را مرور می کنیم.
معنى حماسه
«کلمه «حماسه» به معنى شدت و صلابت است و گاه به معنى شجاعت و حمیّت استعمال مىشود. علماى شعرشناس، منظومههاى شعرى را از نظر محتوا یعنى از نظر نوع معنى و هدف شعر به اقسامى تقسیم مىکنند؛ بعضى از منظومهها را منظومههاى غنایى، بعضى را منظومههاى حماسى، بعضى را منظومههاى وعظى و اندرزى، بعضى را منظومههاى رثایى و بعضى دیگر را منظومههاى مدحى مىگویند. دیوان و غزلیات حافظ، غزلیات سعدى و دیوان شمس تبریزى، منظومههاى غنایى است؛ یعنى اگرچه هدف در اینها عرفان است ولى لااقل از نظر تشبیب، زبانْ عاشقانه است، سخن از حسن و بىاعتنایى محبوب است، سخن از درد فراق و درازى شب فراق و کوتاهى ایام وصال است. اشعار غنایى زیاد است. شعر رثایى یا مرثیه که براى بزرگان دین و سایر بزرگان دنیا و کسانى که منشأ خیر و برکتى بودهاند گفته شده است، نوع دیگر شعر است. اشعار رثایى زیاد است. مدح و ستایش هم که الى ماشاء اللَّه، خصوصاً تملّق و چاپلوسى. اشعار حماسى اشعار دیگرى است که معمولًا آهنگ خاصى را مىپذیرد. شعر حماسى شعرى است که از آن بویى از غیرت و شجاعت و مردانگى مىآید، شعرى است که روح را تحریک مىکند و به هیجان مىآورد، مثلًا: تن مرده و گریه دوستان به از زنده و طعنه دشمنان مرا عار آید از این زندگى که سالار باشم کنم بندگى این تقسیم بندى اختصاص به شعر ندارد، نثر هم همینطور است؛ نثرهاى حماسى داریم، نثرهاى غنایى داریم، نثرهاى رثایى داریم، انواع نثرها داریم. در جنگ صفّین در اولین برخوردى که میان سپاه على علیه السلام و سپاه معاویه رخ مىدهد، على روى حساب خودش حاضر نیست که شروع کننده جنگ باشد و تمام کوشش او این است که تا حد ممکن مشکلات و اختلافات را حل بکند، بلکه بتواند معاویه و یارانش را به اصطلاح روبراه بکند، ولى یک وقت متوجه مىشود که آنها پیشدستى کردهاند و شریعه یعنى جایى را که مىشود از فرات آب برداشت گرفتهاند. على علیه السلام سعى مىکند با مذاکره مسأله را حل کند، پیغام مىدهد که هنوز بناى جنگ نیست و مىخواهیم مذاکره کنیم بلکه مسأله با مذاکره حل بشود، ولى طرف مقابل قبول نکرد.
نوشته شده توسط :احسان آیتی::نظرات دیگران [ نظر]