انقلاب اسلامی بیش از آنکه انقلابی سیاسی و سرنگون کننده رژیمی شاهنشاهی باشد، انقلابی فرهنگی بود که مفاهیم و نسبتها را مبتنی بر جهان بینی و ایدئولوژی الهی باز تعریف کرد و جامعه و رژیم سیاسی نوینی خلق نمود که نظیر آنرا در جغرافیای سیاسی امروز جهان نمی‌توان یافت. این تحول ماهوی در حوزه‌های مختلفی ظهور و بروز نمود که یکی از عالیترین آنها رابطه بین مردم و مسئولین بود.
مروری بر گفتار و رفتار برتئوریسین بزرگ انقلاب اسلامی حضرت امام خمینی(ره) که خود بر عالیترین جایگاه قدرت نیز تکیه زده بود، می‌تواند تجلی این تفاوت ماهوی باشد.
1- تعبیر "اسلام حکومت به آن معنا ندارد، اسلام خدمتگزار دارد"، تعبیر بدیعی است که حضرت امام(ره) در تبیین نسبیت میان مردم و مسئولین بکار برده است. رویکردی که ادبیات سیاسی جهان که ماهیت قدرت را نوعی "تفوق جویی" و "بهره‌مندی" می‌داند، با آن بیگانه است. از نگاه حضرت امام(ره) خدمتگزاری به خلق، فریضه‌ای الهی است که شاید بالاتر از آن فریضه‌ای نباشد. تعبیر زیبای "خدمت به خلق، خدمت به خدا است"، به خوبی عظمت این فریضه را آشکار می‌سازد.
2- از نگاه حضرت امام حکومت ابزار کسب منفعت شخصی و مباهات و خودبزرگ بینی نیست، لذا مسئولین را از هر نوع تکبر و خودکامگی باز می دارد و بدانها گوشزد می‌کند که «حکومت و زمامداری در دست فرد یا افراد، وسیله فخر و بزرگی بر دیگران نیست که از این مقام بخواهد به نفع خود حقوق ملتی را پایمال کند.»
3- مولفه مهم دیگر در مکتب سیاسی حضرت امام(ره) داشتن حداقل صلاحیت مسئولین به عنوان پایه مشروعیت آنان است. در این نگاه هر فرد با هر ویژگی تنها به صرف منتخب یا منتصب بودن نمی‌تواند در هر جایگاهی مشروع بوده و مسئولین بپذیرد، چرا که پیش از آنکه مکانیزم انتخاب وی مهم باشد، داشتن صلاحیتهای لازم اهمیت دارد. حضرت امام با صراحت اعلام می‌دارند: «بدبختی و خوشبختی ملتها بسته به اموری است که یکی از مهمات آن، صلاحیت داشتن هیأت حاکمه است»
این مساله آنقدر برای ایشان اهمیت دارد که با صراحت بیان می‌کنند: «هر کس در هر شغلی که به او پیشنهاد می‌شود، اگر شایستگی ندارد برای آن شغل، برای او صحیح نیست و جایز نیست که در آن شغل وارد بشود»
4- حضرت امام همچنین توصیه‌هایی به صاحبان قدرت در نظام اسلامی دارد که عمل بدان شرط بقا و عاقبت به خیری آنان است. حکیم فرزانه انقلاب اسلامی مسئولین را از سرانجام تصمیم‌گیری‌هایشان انذار می‌دهد و از آنها می‌خواهد در تصمیم‌گیری‌ها دقت لازم را داشته باشند و خطاب به آنان می‌فرماید: «اگر به واسطه سوء مدیریت و ضعف فکر و عمل شما، به اسلام و مسلمین ضرری و خللی واقع شود - و خود می‌دانید و به تصدی ادامه می‌دهید - مرتکب گناه عظیمی و کبیره مهلکی شده‌اید که [به واسطه آن] "عذاب بزرگ" دامنگیرتان خواهد شد.»
و در جایی دیگر ایشان نسبت به برخی تصمیم‌گیری‌ها و عزل و نصب‌ها چنین هشدار می‌دهد: «الله الله در انتخاب اصحاب خود؛ الله الله در تعجیل تصمیم گیری، خصوصاً در امور مهمّه»
5- نکته مهم دیگر آنکه نظام اسلامی؛ نظامی ولایی است که بر محبت و پیوند قلبی ملت و مسئولین بنا نهاده شده است که عالیترین آن رابطه بین توده‌های مردم و ولایت فقیه است. همین نسبت و پیوند در سطح نازلتری در تمامی سطوح مسئولین در کشور باید جاری و ساری باشد و حفظ این رابطه یکی از وظایف خطیر مسئولین در نظام اسلامی است، به نحوی که حضرت امام(ره) از مسئولین می‌خواهد که به جای "فتح کشور" به "فتح قلوب" ملت بیندیشند و به آنان گوشزد می‌کند که: »شما به پشتیبانی ملت احتیاج دارید. با پشتیبانی مردم، خصوصاً طبقات محروم بود که پیروزی حاصل شد و دست [رژیم] ستمشاهی از کشور و ذخایر آن کوتاه گردید. اگر روزی از پشتیبانی آنان محروم شوید، شماها کنار گذاشته می‌شوید»
همچنین از مسئولین می‌خواهد که شکر نعمت خدمتگزاری به ملت را به درستی به جای آورند: «شکر نعمت این است که ما به جای صحبت عمل کنیم» و آنان را به توجه به محرومین و مستضعفین، پرهیز از زندگی اشرافی و زندگی در سطح عموم مردم دعوت می‌کند.
از نگاه امام(ره) این ملت هستند که مسئولین را به قدرت رسانده‌اند، لذا همه تلاش مسئولین باید تامین نیازهای آنان باشد. البته از دیگر سوی به ملت چنین توصیه می‌کند که منافع فردی را کنار گذشته و مصالح کشور و اسلام را در نظر بگیرند. ایشان می فرمایند: «همه فکر این باشید که خدمتگزار پیدا کنید، خدمتگزار به کشور و اسلام پیدا کنید، نه خدمتگزار به خودتان.»
بنظر می‌رسد این توصیه‌ها و دهها رهنمود دیگر که از آن عزیز سفر کرده به یادگار مانده است، همچنان بعد از گذشت 22 سال از ارتحال ایشان می‌تواند راهگشای بخشی از مشکلات امروز جامعه باشد و مسئولین نظام اسلامی در هر سطح و جایگاهی بیش از پیش نیازمند این توصیه‌های گرانقدرند.
نوشته شده توسط :مهدی سعیدی::نظرات دیگران [ نظر]